યુદ્ધ પહેલાંની સંજયવિષ્ઠિ

યુદ્ધ પહેલાંની સંજયવિષ્ઠિ :

           મહાભારત વાંચો તો ખબર પડે કે યુદ્ધ કરતા પહેલા કોરવપક્ષને 

માનસિક રીતે મારવા માટે શ્રીકૃષ્ણ વિષ્ટિ કરવા ગયા હતા . શ્રીકૃષ્ણ ની 

વિષ્ટિ બધાના ધ્યાન માં છે , પણ સંજયવિષ્ટિ ની ઘણા ને ખબર નથી 

કેમ કે આપને મૂળ મહાભારત વાંચતા જ નથી .કૃષ્ણ વિષ્ટિ માટે 

ગયા તે પહેલા સંજય વિષ્ટિ કરવા ગયો હતો .સંજય ને આ 

મહાપુરુષે (!) (ધૃતરાષ્ટ્ર એ ) જ મોકલ્યો હતો ધૃતરાષ્ટ્રનો સંદેશો અતિ 

તત્વજ્ઞાનથી ભરેલો છે પરંતુ તે Devil Quoting the  Bible 

( શેતાન બાઈબલ સંભળાવે ) જેવું છે ધૃતરાષ્ટ્રએ તે સંદેશા માં પાંડવોને 

સમજાવ્યું હતું કે , ' તમારા જેવા મહાન થવા માટે જન્મેલા લોકોને માટે 

યુદ્ધ શોભતું નથી ' આવા ધર્મ વચનો સાંભળ્યા પછી યુધિષ્ઠિર થોડા 

ઘણા ઢીલા થયા જ હતા , પણ તે વખતે પાંડવો ની પછવાડે 

केवर्तक: केशव : - શ્રીકૃષ્ણ ઉભા હતા . તેમને સંજયવિષ્ટિ સાંભળી અને 

તરત જ સંજય ને કહ્યું : ' તમે અતિ ઉચ્ચ તત્વજ્ઞાન સમજાવો છો 

પણ હું એટલું જ કહું છુ કે જ્યાંથી આ ઉપદેશ આવ્યો છે ત્યાંથી જ 

તેની શરૂઆત થાય એ વધારે ઈચ્છવા યોગ્ય છે ' આટલું કહીને 

શ્રીકૃષ્ણ એ કોઈની પરવાનગી ન માગતા જાહેર કર્યું કે  'હું વિષ્ટિ કરવા આવું છુ '

કૃષ્ણ કોઈ ના નીમેલા રાજદૂત ન હતા .શ્રીકૃષ્ણ અસાધારણ રાજદૂત થઇ ગયા 

રાજકીય રીતે મહાભારત વાંચીએ તો ખબર પડશે કે શ્રીકૃષ્ણ એ અર્ધી લડાઈ 

વિષ્ટિ માં જ જીતી લીધી હતી અને બાકી રહેલી અર્ધી લડાઈ પાંડવોએ રણાગણમાં જીતી 

             

                વિષ્ટિમાં શ્રીકૃષ્ણનું તેજસ્વી ભાષણ સાંભળીને ભેગા મળેલા બધા ક્ષત્રિયોનાં અંતઃકરણ 

ડગમગી ગયા . તેમને એમજ લાગ્યું કે પોતે ખોટા પક્ષ ને ટેકો આપી રહ્યા છે વિષ્ટિ દ્વારા તેમનું બધાનું 

મનોબળ શ્રીક્રીષ્નેખલાસ કરી નાખ્યું હતું .

                "સંજયવિષ્ટિની અસર કદાચ તે વખતે ણ થઇ હોય પણ મારા ધર્મવચનો પાંડવપક્ષ 

ધર્મક્ષેત્ર એવા કુરુક્ષેત્રમાં આવીને વાગોળતો હશે " એવી ધૃતરાષ્ટ્રને શંકા છે તેથી તે સંજય ને પૂછે છે કે 

"પાંડવપક્ષ પર મારા કઈ સંદેશા ની અસર થયેલી દેખાય છે કે ? " અર્જુન શસ્ત્ર છોડી ને બેઠો તેના અનેક કારણો છે તેમાં સંજયવિષ્ટિ પણ એક કારણ છે . ધૃતરાષ્ટ્ર તે જ જાણવા માગતો હતો અને તેથી જ 

પહેલો પ્રશ્ન પૂછે છે કે  '   किमकुर्वत संजय " ' શું અર્જુન તેટલા જ શોર્ય થી લડવા ઉભો છે ? 

સંજયવિષ્ટિની અર્જુનના શોર્ય , વીર્ય , પ્રભાવ અને પોરુષ ઉપર અસર થઇ છે કે નહિ ? એને આ 

જાણવું હતું આમ ધૃતરાષ્ટ્રની ચિંતાથી ગીતાની શરૂઆત છે .ધૃતરાષ્ટ્રની ચિંતા દેખાડ્યા પછી
યુદ્ધની સ્ફૂર્તિદાયક    પરિસ્થિતિ સમજાવે છે